Dünya xəbərləri
Aİ İsrail və Livanı 'dözülməz' vəziyyətə son qoymaq üçün atəşkəs imzalamağa çağırır
Sentyabrın 26-da Avropa İttifaqı (Aİ) İsraili və İranın dəstəklədiyi, ABŞ-nin terrorçu təşkilat saydığı "Hizbullah" qruplaşmasını "diplomatiyaya yer ayırmaqdan ötrü" dərhal 21 günlük atəşkəs elan etməyə çağırıb. Livan-İsrail sərhədində intensiv hava zərbələri quru işğalı sarıdan qorxuları gücləndirib.
"2023-cü il oktyabrın 8-dən bəri Livanla İsrail arasında vəziyyət dözülməzdir, daha geniş regional eskalasiya kimi qəbuledilməz risk yaradır", – 27 üzvdən ibarət blok sentyabrın 26-da bəyanatda bildirib.
"Bu heç kəsin, nə İsrail, nə də Livan xalqının marağındadır. Sərhədin hər iki tərəfində yaşayan dinc sakinlərin evlərinə təhlükəsiz qayıtmasından ötrü diplomatik həllin vaxtı çatıb", – bəyanatda vurğulanır.
Sentyabrın 25-də Nyu-Yorkda BMT Baş Assambleyası çərçivəsində ABŞ, Fransa və bir neçə başqa müttəfiq 21 günlük atəşkəsə dəstək yığmaqdan ötrü diplomatik dəhlizlərdə işləyiblər. İsrailin İranın dəstəklədiyi, ABŞ və Aİ-nin terrorçu saydığı HƏMAS qruplaşması ilə savaşdığı Qəzza zolağında da döyüşlərə fasilə verilməsi istənilir.
Atəşkəs planı
Diplomatlar deyirlər ki, atəşkəs İsrail və Livan arasındakı "Mavi xətt" adlı demarkasiya xəttində tətbiq ediləcək, tərəflərə imkan verəcək ki, münaqişənin potensial diplomatik həlli üçün danışıqlar aparsınlar.
"Bütün tərəfləri, o cümlədən İsrail və Livan hökumətlərini dərhal müvəqqəti atəşkəs elan etməyə... diplomatik həllə real şans verməyə çağırırıq", – Aİ bildirib.
"Bunun ardınca bu müddət ərzində Livanla İsrail arasında razılaşma əldə etmək üçün bütün diplomatik səylərə tam dəstək verməyə..., bu münaqişəyə birdəfəlik son qoymağa hazırıq", – bəyanatda daha sonra vurğulanır.
Ancaq diplomatik səylərə rəğmən, İsrail ötən gecə Bekaa vadisində "Hizbullah"ın 75 hədəfini vurduğunu bildirib. İsrail deyir ki, şimal sərhədinin təhlükəsizliyini, on minlərlə sakinin evinə qayıtmasını təmin etməyə çalışır. Həmin sakinlər "Hizbullah" ilə İsrail arasında davamlı raket atəşi nəticəsində evlərini tərk etməli olublar.
"Reuters" Livanın Yunin şəhərinin merinə istinadla yazır ki, zərbələrdən biri azı 23 suriyalının həyatına son qoyub, onların çoxu qadınlar və uşaqlar olub. Zərbə üçmərtəbəli binanı hədəfə alıbmış.
Bütün xəbərləri izləyin
Ukraynada antikorrupsiya qurumlarının müstəqilliyi bərpa olundu
Ukrayna Ali Radası prezident Volodimir Zelenskinin təqdim etdiyi Milli Antikorrupsiya Bürosunun (NABU) və Korrupsiyaya Qarşı Mübarizə üzrə İxtisaslaşmış Prokurorluğun (SAPO) müstəqilliyinin bərpası haqqında qanunu qəbul edib. Sənədin lehinə 331 deputat səs verib, qanun əleyhinə səs verən olmayıb, 9 deputat isə səsvermədə iştirak etməyib.
Yeni qanuna görə baş prokurorun bu qurumlar üzərində səlahiyyəti olmayacaq.
V.Zelenski artıq qanunu imzaladığını açıqlayıb.
Qanun həmçinin dövlət sirlərinə çıxışı olan NABU detektivləri üçün məcburi poliqrafiya testlərini nəzərdə tutur. Onları Ukrayna Təhlükəsizlik Xidməti (SBU) həyata keçirəcək. Bundan əlavə, SBU əməkdaşları Rusiyanın mümkün təsirinə qarşı NABU detektivlərini və SAP zabitlərini "yalan detektoru" ilə test edəcəklər. NABU bu qanun layihəsini dəstəklədiyini bildirib.
Qanun layihəsinə baxılarkən etirazçılar parlament binası yaxınlığında toplaşıblar. Ali Rada Rusiyanın Ukraynaya qarşı tammiqyaslı işğal müharibəsi başlayandan bəri ilk dəfə olaraq sessiyanın onlayn yayımını işə salıb.
Bir neçə gün əvvəl Ukrayna Ali Radası NABU və SAPO-nun səlahiyyətlərini məhdudlaşdıran və mahiyyətcə hər iki qurumu prezidentin təyin etdiyi baş prokurora tabe edən qanunu qəbul edib. Bu, NABU-da aparılan axtarışlar və detektivlərdən birinin Rusiya xüsusi xidmət orqanlarına işləmək şübhəsi ilə saxlanılmasından sonra baş verib. Qanunun əleyhinə Ukraynada və ukraynalıların yaşadığı dünyanın müxtəlif şəhərlərində etiraz aksiyaları keçirilib.
Avropa İttifaqı da bu addımdan narahatlığını ifadə edib.
Ukrayna MN: Rusiya ilin əvvəlindən müharibəyə 902 Özbəkistan vətəndaşını cəlb edib
2025-ci ilin əvvəlindən bəri Rusiya Müdafiə Nazirliyi Ukraynaya qarşı müharibədə iştirak etmək üçün 902 Özbəkistan vətəndaşını cəlb edib. Bu barədə Ukraynanın "Yaşamaq istəyirəm" dövlət layihəsi (Müdafiə Nazirliyinin təşəbbüsüdür) məlumat yayıb.
Bildirilib ki, Rusiya hakimiyyəti orduya canlı qüvvə cəlbi üçün "eyni metodlara" əl atır. Xüsusilə qeyd olunub ki, Özbəkistandan olan miqrantlar "yüksək maaşlı iş" vədləri ilə - tikinti sahələrində və ya ordunun arxa cəbhəsində işləmək adı altında aldadılır. Əsas stimullardan biri isə Rusiya vətəndaşlığı vədidir.
"Rusiya həbsxanalarında məhkumluğunu çəkən şəxslər isə təhdid və psixoloji təzyiqlərlə müharibəyə getməyə məcbur edilirlər", - deyə məlumatda qeyd olunub.
"Yaşamaq istəyirəm" bildirib ki, Ukrayna əsirliyində 33 ölkənin vətəndaşı var və Özbəkistan xarici hərbi əsirlərin sayına görə birinci yerdədir.
Layihənin məlumatına görə, bu il iyunun 5-də polkovnik Alişir Narbayevin rəhbərlik etdiyi Özbəkistan Müdafiə Nazirliyinin nümayəndə heyəti Kursk vilayətinin Postoyalıye Dvori kəndində yerləşən poliqona səfər edib. Nümayəndə heyətinə Leninqrad hərbi dairəsinin hərbçilərinin döyüş hazırlığı ilə bağlı məruzə təqdim olunub.
"Ümid edirik ki, bu, rəsmi səfər idi və Rusiya ordusunun Özbəkistandan olan xarici muzdlu döyüşçüləri hazırladığı yerlərə ziyarət deyildi", - Ukrayna layihəsində qeyd olunub.
2025-ci ilin aprelində layihə Rusiya Müdafiə Nazirliyi ilə müqavilə imzalamış 1 min 110 Özbəkistan vətəndaşının adlarını dərc etmişdi.
Litvanın baş naziri korrupsiya qalmaqalı fonunda istefa verib
Litvanın baş naziri Gintautas Palutskas korrupsiya qalmaqalı fonunda istefa verib. Bu barədə Litvanın mill televiziyası LRT məlumat yayıb.
"Palutskas səhər zəng edərək istefasını elan edib", - deyə Litva prezidenti Gitanas Nauseda bildirib. Prezident Nauseda iyulun 24-də baş nazir Palutskasa siyasi taleyi ilə bağlı qərar verməsi üçün iki həftə vaxt vermişdi. Ertəsi gün baş nazir "çoxdan planlaşdırılmış məzuniyyətə" gedəcəyini bəyan etmişdi.
İyulun 30-da Litva parlamentinin spikeri Saulius Skvernelis xəbərdarlıq etmişdi ki, Gintautas Palutskas postundan getməsə, "Litva Uğrunda Demokratlar İttifaqı" partiyası hakim koalisiyadan çıxacaq.
Bundan əlavə, Palutskas həm də çoxluq koalisiyasına daxil olan Litva Sosial Demokratlar partiyasının sədri vəzifəsindən istefa verib.
Litvanın hüquq-mühafizə orqanları isə baş nazirin qardaşının həyat yoldaşına məxsus "Dankora" şirkətində axtarış aparır. Yerli KİV daha əvvəl bildirib ki, "Dankora" şirkəti Avropa İttifaqının LEADER proqramı çərçivəsində təxminən 173 min avro məbləğində maliyyə dəstəyi alıb. Bu vəsaitlə şirkət "Garnis" şirkətindən akkumulyator sistemləri alıb. Həmin şirkətin səhmlərinin 49 faizi isə baş nazir Palutskasa məxsusdur. "Garnis" batareyaların tədarükü üzrə tenderdə yeganə iştirakçı olub və 145 min avro qiymət təklif edib.
Rusiya Çasov Yarın ələ keçirildiyini deyir. Kiyevə hücumlarda azı 8 nəfər ölüb
İyulun 31-də Rusiya Müdafiə Nazirliyi (MN) Ukraynanın Donetsk regionunda Çasov Yar şəhərinin ələ keçirildiyini bildirib.
Ukrayna hökuməti və Silahlı Qüvvələrin Baş Qərargahı Rusiyanın bu bəyanatını, hələlik, rəsmi şərh etməyib.
AzadlıqRadiosu bu iddianı müstəqil şəkildə təsdiqləyə bilmir.
Ukraynanın Baş Qərargahı isə iyulun 31-i səhər saatlarında Rusiya qüvvələrinin Çasov Yar yaxınlığındakı məntəqələrə hücum etdiyi barədə məlumat yayıb.
Ukraynalı hərbçinin idarə etdiyi "Baxmutskı Demon" Teleqram kanalındakı paylaşımda bildirilib: "Heç bir yaxşı xəbər yoxdur. Amma Çasikin (Çasov Yar) bir hissəsi hələ də bizimdir".
Ukraynanın OSINT layihəsinin "Deep State"in xəritəsinə əsasən, şəhərin qərb və cənub-qərb rayonları boz zonada qalır, yəni hələ Rusiya ordusunun nəzarəti altında deyil.
İlk dəfə deyil ki, Rusiya tərəfi Ukraynanın hansısa şəhərinin ələ keçirildiyini elan edir, əslində isə orada döyüşlər davam edir və bu vəziyyət həftələrlə davam edə bilər. Baxmut və Uqledar tutulanda da belə olub.
Ukrayna hərbçiləri daha əvvəl etiraf ediblər ki, əgər Rusiya ordusu Çasov Yara tam nəzarətə etsə, onlar regionda strateji əhəmiyyətli yüksəklik əldə edəcəklər. Oradan isə Konstantinovka, Kramatorsk və Slavyanska doğru hücuma başlaya bilərlər.
Kiyevə zərbələr endirilib, azı 8 nəfər ölüb
İyulun 30-dan 31-nə keçən gecə Rusiya qoşunları Kiyevə raket və dron zərbələri endirib. Bu hücumlarda azı 8 nəfər həlak olub, onlardan biri 6 yaşlı uşaqdır. 82 yaralı var.
Kiyev Şəhər Hərbi Administrasiyasının rəhbəri Timur Tkaçenkonun məlumatına görə, şəhərin Svyatoşin rayonunda doqquzmərtəbəli yaşayış binasının bir girişi tamamilə dağılıb. O, dağıntılar altında qalan insanların çıxarılması üçün fövqəladə hallar xidmətinin əməkdaşlarının işlədiyini qeyd edib.
Tkaçenko deyib ki, ümumilikdə Kiyevin 27-dən çox nöqtəsində zərbələrin nəticələri qeydə alınıb. Svyatoşin rayonundan əlavə, Solomensk, Şevçenko və Qolosiev rayonlarına da ziyan dəyib.
Zərbələr nəticəsində ümumilikdə 52 nəfər yaralanıb, onlardan təxminən 30-u xəstəxanalara yerləşdirilib.
"Yaralılar arasında doqquz uşaq var. Təəssüf ki, bu rəqəmin artacağı gözlənilir", - deyə Timur Tkaçenko bildirib.
Senator Qrem: Rusiya başa düşmür ki, ABŞ sanksiyalara yanaşmasını dəyişir
ABŞ-nin nüfuzlu respublikaçı senatoru Lindsi Qrem deyir ki, Rusiya sanksiyalardan yan keçməyi öyrənib, lakin Donald Trampın prezidentliyi dövründə ABŞ bu məsələyə yanaşmanı dəyişəcək və Rusiyanın enerji resurslarını alan ölkələrə qarşı tədbirlər görəcək.
"Görünür, siz başa düşmürsünüz ki, prezident Tramp oyunun qaydalarını dəyişir və sizin neft və qazınızı alaraq hərbi maşınınızı dəstəkləyən ölkələrə tariflər tətbiq etməyə hazırlaşır. Yaxın vaxtlarda həmin ölkələrlə əlaqə saxlayıb onların da bu məsələyə sizin qədər laqeyd yanaşıb - yanaşmadığını öyrənsəniz, yaxşı olar", - respublikaçı senator X sosial şəbəkəsində yazıb.
Qrem Rusiyaya qarşı sərt məhdudiyyətlər planının müəlliflərindən biridir. Sözügedən təşəbbüsə əsasən, əgər bir ölkə Rusiyadan yanacaq alır, lakin Ukraynaya yardım göstərmirsə, həmin ölkənin ABŞ-yə ixrac etdiyi məhsullara 500%-lik tarif tətbiq olunacaq. Senatorun mümkün sərt sanksiyalar üçün hədəf göstərdiyi ölkələr arasında Hindistan və Çin də var. O, tarifin 100% də ola biləcəyini istisna etməyib.
İyulda Tramp Rusiyaya Ukrayna ilə münaqişənin həlli istiqamətində irəliləyiş əldə etməsi üçün 50 günlük müddət vermiş, əks halda 100%-lik tariflə hədələmişdi. Lakin iyulun 28-də verdiyi açıqlamada o, bu ultimatumun müddətini 10 günə endirib.
Bundan sonra X platformasında Lindsi Qremlə Rusiya Təhlükəsizlik Şurasının sədr müavini Dmitri Medvedev arasında qiyabi mübahisə baş verib. Medvedev qeyd edib ki, "bu cür addımlar Rusiya ilə ABŞ arasında müharibəni yaxınlaşdırır".
"Bizim danışıqlar masasına nə vaxt əyləşəcəyimizi diqtə etmək sizin və ya Trampın işi deyil. Danışıqlar yalnız hərbi əməliyyatımızın bütün məqsədlərinə nail olunduqdan sonra başa çatacaq. İlk növbədə Amerika üçün çalışın, babalar!" - Medvedev cavab verib.
İyulun 31-də ABŞ prezidenti Donald Tramp da Medvedevin müharibə təhdidinə reaksiya verib. Prezident Tramp "Truth Social" hesabındakı paylaşımında yazıb: "(....) Özünü hələ də prezident hesab edən, amma uğursuz sabiq prezident olan adama – Medvedevə deyin ki, sözlərinə diqqət etsin. O, çox təhlükəli bir əraziyə daxil olur!"
Daha bir G7 ölkəsi Fələstini tanıyacağını deyir
Fransa və Böyük Britaniyadan sonra daha bir G7 ölkəsi - Kanada da Fələstini tanımaq planını açıqlayıb.
Kanadanın baş naziri Mark Karni iyulun 30-da jurnalistlərə bildirib ki, ölkəsi sentyabrda keçiriləcək BMT-nin toplantısında Fələstin Dövlətini tanımağı planlaşdırır. Bu açıqlama Qəzzada aclıqla əlaqədar İsrailə qarşı artan beynəlxalq təzyiqlər fonunda gəlib.
Fransa prezidenti Emmanuel Makron ötən həftə Fələstin dövlətini tanıyacağını bildirib, iyulun 29-da isə Böyük Britaniya İsrailin Qəzzada döyüşləri dayandırmayacağı təqdirdə sentyabrda BMT -nin iclasında bu dövləti tanıyacağını bəyan edib.
Kanadanın hökumət başçısı bildirib ki, Qəzzada insanların aclıq çəkməsi də daxil olmaqla oradakı reallıqlar "Fələstin dövlətinin perspektivinin gözümüzün qarşısında əriyib getməsi" deməkdir.
"Qəzzada insan əzabının səviyyəsi dözülməzdir və vəziyyət sürətlə pisləşir. Kanada İsrail hökumətinin Qəzzada bir fəlakətin baş verməsinə imkan verməsini qəti şəkildə pisləyir", - baş nazir vurğulayıb.
Karninin sözlərinə görə, planlaşdırılan tanınma qismən də Fələstini BMT-də təmsil edən Fələstin administrasiyasının verdiyi təminatlara əsaslanır. Bu təminatlara görə, qurum idarəetmədə islahatlar aparır və 2026-cı ildə ümumi seçkilər keçirməyə hazırdır. Həmin seçkilərdə HƏMAS "heç bir şəkildə iştirak edə bilməz".
Fələstin administrasiyası İordan çayının qərb sahilinin bir hissəsinə Fəth partiyası vasitəsilə, Mahmud Abbasın rəhbərliyi altında nəzarət edir, Qəzza zolağını isə HƏMAS idarə edir. Hər iki ərazidə 2006-cı ildən bəri heç bir seçki keçirilməyib.
İsrail və onun ən yaxın müttəfiqi olan ABŞ Kanada baş nazirinin açıqlamalarını rədd ediblər.
İsrail Xarici İşlər Nazirliyi yaydığı bəyanatda bildirib: "Kanada hökumətinin bu vaxtda mövqeyini dəyişməsi HƏMAS-a verilən bir mükafatdır və Qəzzada atəşkəsə nail olunması və girovların azad edilməsinə dair çərçivə razılaşmasının əldə olunması səylərinə zərər vurur".
İsrailin baş naziri Benyamin Netanyahu da Fransa və Britaniyanın bəyanatlarından sonra oxşar fikirlər səsləndirib.
Adının açıqlanmaması şərti ilə "Reuters"ə danışan Ağ Ev rəsmisi isə deyib ki, prezident Donald Tramp da Fələstinin tanınmasını "HƏMAS-ın haqsız şəkildə mükafatlandırılması" kimi qiymətləndirir.
Əgər Fransa və Britaniya sentyabrda Fələstin dövlətçiliyini rəsmi olaraq tanısalar, ABŞ BMT Təhlükəsizlik Şurasının daimi üzvləri arasında bunu etməyən yeganə ölkə olacaq.
2023-cü ilin oktyabrın 7-də HƏMAS İsrailin cənubuna hücum edib. Həmin hücum nəticəsində təxminən 1200 nəfər həlak olub, 251 nəfər isə girov götürülüb. Bu hücuma cavab olaraq İsrail Qəzzada hərbi əməliyyatlara başlayıb. O vaxtdan bəri Qəzzada 60 mindən çox insan öldürüldüyü bildirilir, amma bunun neçəsinin döyüşçü olduğu bəlli deyil. HƏMAS-ın nəzarətində olan ərazinin səhiyyə nazirliyinin məlumatına görə, indiyədək 154 nəfər, o cümlədən 89 uşaq aclıqdan həyatını itirib.
Tramp bildirib ki, Hindistana 25% rüsum tətbiq olunacaq
ABŞ prezidenti Donald Tramp Hindistandan idxal olunan mallara 25% gömrük rüsumu tətbiq olunacağını açıqlayıb. O, bu qərarını, digər səbəblərlə yanaşı, Hindistanın Rusiyadan hərbi texnika və enerji resursu alması ilə əsaslandırıb. Trampın sözlərinə görə, Hindistan 25 faiz rüsuma əlavə olaraq müəyyən bir "cərimə" də ödəməli olacaq. Bu barədə prezident "Truth Social" sosial şəbəkəsində yazıb.
"Hindistan bizim dostumuzdur", - deyən ABŞ dövlət başçısı eyni zamanda əlavə edib ki, bu ölkə "hər zaman hərbi texnikasının böyük bir qismini Rusiyadan alıb və Çinlə yanaşı, Rusiyanın enerji daşıyıcılarının ən böyük alıcısıdır. Halbuki hamı Rusiyanın Ukraynada qətlləri dayandırmasını istəyir".
"Bütün bunlar yaxşı deyil", – deyə qeyd edən prezident Tramp əlavə edib ki, avqustun 1-dən Hindistan "yuxarıda sadalanan səbəblərə görə 25% rüsum və əlavə cərimə ödəyəcək".
Daha əvvəl də Tramp bəyan etmişdi ki, Hindistana tətbiq olunacaq rüsumlar 20–25% səviyyəsində ola bilər. Bununla yanaşı, Hindistanla ABŞ arasında ticarət sazişi üzrə danışıqlar hələ yekunlaşmayıb.
Tramp həmçinin vurğulayıb ki, ABŞ ilə razılığa gələ bilməyən ölkələr üçün əvvəlcədən artırılmış gömrük rüsumlarının tətbiqi tarixi, yəni 1 avqust dəyişdirilməyəcək.
ABŞ indiyədək yalnız az sayda ölkə ilə, o cümlədən Böyük Britaniya ilə ticarət sazişi imzalayıb. Bundan əlavə, Aİ ilə ilkin razılaşma əldə olunub, Avropa İttifaqı üçün rüsumlar 15% təşkil edəcək.
İran hökuməti 'saxta xəbər' ilə bağlı mübahisəli qanun layihəsini geri çəkib
İran hökuməti saxta xəbərlərlə (fake news) mübarizə adı altında irəli sürülən və sərt tənqidlərə səbəb olan mübahisəli qanun layihəsini geri çəkib. Tənqidçilər bu qanunun İranda onsuz da məhdud olan ifadə azadlığını daha da boğacağını bildirirdi.
Hökumətin sözçüsü Fatimə Məhacirani iyulun 30-da X platformasındakı paylaşımında islahatçı prezident Məsud Pezeşkianın rəhbərlik etdiyi hökumətin “milli birliyi qorumaq məqsədilə” bu qanun layihəsini geri çəkdiyini elan edib.
22 maddədən ibarət qanun layihəsini hökumət və sərt xətt tərəfdarı olan məhkəmə sistemi hazırlayaraq ötən həftə parlamentə təqdim edib. Parlamentdə keçirilən səsvermədə 205 deputat layihənin sürətli qaydada baxılmasının lehinə, 49 deputat əleyhinə səs verib, 3 nəfər isə bitərəf qalıb.
Tənqidçilərin “boğucu qanun layihəsi” adlandırdığı sənəd siyasətçilər və vətəndaş cəmiyyəti qrupları arasında geniş müzakirələrə səbəb olub. Onlar bildirirlər ki, “ictimai rəyi çaşdırmaq” və ya “dövlət təhlükəsizliyinə qarşı məzmun” kimi qeyri-müəyyən ifadələr mətbuat azadlığı və legitim tənqidləri basqı altına almaq üçün sui-istifadə vasitəsinə çevrilə bilər.
Hökumət üzvləri və ultrakonservativlər də daxil olmaqla qanun layihəsini dəstəkləyənlər bildirirlər ki, internetdə yanlış məlumatların sürətlə yayıldığı bir dövrdə bu qanun ictimai təhlükəsizliyi qorumaq və sabitliyi təmin etmək üçün vacibdir.
Onlar bu tədbirlərin milli təhlükəsizliyi və ictimai sabitliyi qorumaqdan ötrü zəruri olduğunu iddia edirlər.
Əgər qanun qəbul edilsəydi, “saxta xəbər yayanlar” 15 ilədək həbs cəzası ilə üzləşə bilərdi. Hüquqşünaslar hesab edirlər ki, bu, bəzi hallarda casusluq və ya adam oğurluğu kimi daha ciddi cinayətlərə verilən cəzalardan da sərtdir.
İran mətbuat azadlığı üzrə beynəlxalq reytinqlərdə daim son sıralarda yer alır. “Sərhədsiz Reportyorlar” (RSF) təşkilatı son illik hesabatında İranı “mətbuat azadlığı baxımından dünyanın ən repressiv ölkələrindən biri” adlandırıb.
RSF-nin məlumatına görə, hazırda İranda 21 jurnalist həbsdədir.
AzadlıqRadiosunun rus xidməti orta dalğada yayımını bərpa edir
Avqustun 1-dən AzadlıqRadiosunun (RFE/RL) Rusiya xidməti efir yayımını bərpa edəcək. Yayım maliyyə çətinlikləri ilə əlaqədar iyunda dayandırılmışdı.
Dinləyicilər hər gün Moskva vaxtı ilə 08:30-dan 11:30-a qədər 1386 kHz tezliyində orta dalğa diapazonunda radionu dinləyə biləcəklər.
Radio proqramının cədvəlinə canlı xəbərlər, aktual mövzularda analitik tok-şoular, siyasət, mədəniyyət, ictimai mövuzlardan danışan ekspertlərlə müsahibələr, Azadlıq Radiosunun arxivindən ən yaxşı podkastlar daxildir.
Rusiya xidməti də daxil AzadlıqRadiosunun fəaliyyəti ABŞ Konqresi tərəfindən ayrılan vəsaitlə ABŞ Qlobal Media Agentliyi (USAGM) vasitəsilə maliyyələşdirilir.
2025-ci ilin martında ABŞ prezidenti Donald Tramp büdcə xərclərinin optimallaşdırılması məqsədilə, yeddi dövlət agentliyinin maliyyəsinin azaldılmasını nəzərdə tutan fərman imzalayıb. Bu qurumlar arasında ABŞ Qlobal Media Agentliyi (USAGM) də var idi.
AzadlıqRadiosu ABŞ Konqresinin 2025-ci il üçün artıq ayrılmış vəsaitlərin köçürülməsini tələb edərək USAGM-ı məhkəməyə verib. İyulun 18-də Kolumbiya dairə məhkəməsi media korporasiyasının xeyrinə qərar verib.
Maliyyə çətinliklərinə baxmayaraq AzadlıqRadiosu öz fəaliyyətini davam etdirir, lakin sərt qənaət tədbirlərinə əl atmağa məcbur olub. Belə ki, bəzi əməkdaşlar məcburi, qismən ödənişli məzuniyyətə göndərilib, yüzlərlə frilanser müəlliflə müqavilələr ləğv edilib, kontent həcmi ciddi şəkildə azaldılıb, peyk radiosu yayımı tamamilə dayandırılıb.
Ancaq media korporasiyası əlavə maliyyə mənbələri axtarmağa davam edir. Məhz bu səylər nəticəsində radionun yayımının bərpası mümkün olub.
Rusiya DİN Şahin Şıxlınskini axtarışa verib
Rusiya Daxili İşlər Nazirliyi (DİN) Yekaterinburqdakı Azərbaycan diasporunun rəhbəri Şahin Şıxlinskini axtarışa verib. "Interfaks" agentliyi bu barədə məlumat yayıb.
"Axtarışın səbəbi: Cinayət Məcəlləsi ilə axtarışdadır”, - Rusiya DİN-in məlumat bazasında bildirilib. Şıxlinskinin hansı cinayət maddəsi ilə axtarışa verildiyi məlum deyil.
Sverdlovsk vilayətində "Azərbaycan-Ural" ictimai milli-mədəni təşkilatının sədri Şıxlinski iyulun əvvəlində saxlanılsa da, sonradan o, sərbəst buraxılmışdı. Məlumata görə, o, əvvəlki illərdə baş vermiş qətllərlə bağlı iş üzrə şahid qismində dindirilir.
Bundan əlavə, məhkəmə qərarı ilə onun oğlu Mütvəli Şıxlinski də hakimiyyət nümayəndəsinə qarşı zorakılıq ittihamı ilə iki ay müddətinə həbs edilib.
İyunun 27-də Rusiya Federasiyasının Yekaterinburq şəhərində hüquq-mühafizə orqanları Azərbaycan əsilli şəxslərə qarşı əməliyyat keçirib, bu zaman iki nəfər həlak olub, 10-a yaxın şəxs saxlanıb. Rusiya hüquq-mühafizə orqanları əməliyyatı illər əvvəl baş verən cinayət işinin təhqiqatı ilə izah ediblər. Amma sonrakı günlər Rusiyada Azərbaycan diasporunun bir sıra rəhbərləri və üzvləri də saxlanıb.
Eyni zamanda Azərbaycanda da narkotik və başqa ittihamlarla Rusiya vətəndaşları saxlanılıb. Bütün bunlarla bağlı hər iki ölkənin xarici işlər nazirlikləri narazılıq və narahatlıqlarını ifadə ediblər.
Ukraynalılar müharibə bitənədək ABŞ-də qala biləcəklər
ABŞ prezidenti Donald Tramp jurnalistlərə bildirib ki, onun administrasiyası Ukrayna vətəndaşlarına müharibə bitənə qədər ABŞ-də qalmağa icazə verəcək.
DW-nin müxbirinin müharibədən dolayı ölkəsini tərk etmiş ukraynalıların ABŞ-də müharibənin sonunadək qalmasına icazə verilib-verilməyəcəyi ilə bağlı sualına prezident Tramp belə cavab verib: "Düşünürəm ki, biz bunu edəcəyik. Ukraynadan çoxlu insan gəlib və biz onlarla işləyirik".
2025-ci ilin yazında ABŞ-də humanitar proqram çərçivəsində yaşayan bir neçə Ukrayna vətəndaşı ölkənin Gömrük və Sərhəd Mühafizəsi Xidməti adından email alıb. Bu emaillərdə onlara statuslarının ləğv edildiyi və ölkəni yeddi gün ərzində tərk etmələri barədə xəbərdarlıq olunub.
Elektron məktubda qeyd olunub ki, ukraynalıların ABŞ-də qalmağa qanuni hüquqları yoxdur.
Daha sonra ABŞ Daxili Təhlükəsizlik Departamentinin sözçüsü məktubların "səhvən" göndərildiyini və Rusiyanın 2022-ci ildə Ukraynaya qarşı başlatdığı işğalçı müharibədən sonra ukraynalılar üçün yaradılmış U4U (Uniting Four Ukraine) proqramının qüvvədə qaldığını bildirib.
"Forbes"in məlumatına görə, Rusiyanın Ukraynaya qarşı genişmiqyaslı işğalından sonra bu proqram çərçivəsində ABŞ 236 mindən çox müraciəti təsdiqləyib və proqram vasitəsilə 187 mindən çox ukraynalı ABŞ-yə gəlib.
Britaniya Fələstini tanıyacağı ilə bağlı İsrailə xəbərdarlıq edib
Böyük Britaniya Fələstini tanıyacağı ilə bağlı İsrailə xəbərdarlıq edib. İyulun 29-da Böyük Britaniyanın baş naziri Kir Starmer bəyanatında bildirib ki, İsrail "Qəzzada dəhşətli vəziyyətə son qoymaq üçün əsaslı addımlar atmasa, Böyük Britaniya sentyabrda Fələstin dövlətini tanıyacaq".
Baş nazirin sözlərinə görə, İsrail atəşkəsə razılaşmaq, iki dövlətli həlli təmin edən uzunmüddətli davamlı sülhə dair öhdəlik götürmək və BMT-yə Qəzzaya yardım tədarükünü bərpa etməyə icazə vermək kimi digər şərtlərə də əməl etməlidir, əks halda Böyük Britaniya bu addımı sentyabrda BMT Baş Assambleyasında atacaq.
İsrailin baş naziri Benyamin Netanyahu isə Londonun bu planını tənqid edib. Netanyahu deyib ki, baş nazir Kir Starmer "HƏMAS-ın dəhşətli terrorunu mükafatlandırır və bu terrorun qurbanlarını cəzalandırır".
"Bu gün İsrailin sərhəddində olan cihadçı dövlət sabah Britaniyanı təhdid edəcək. Cihadçı terrorçulara qarşı güzəşt siyasəti həmişə uğursuzluqla nəticələnir. Bu, sizin üçün də uğursuz olacaq. Bu baş verməyəcək", - İsrail hökumət başçısı X platformasındakı paylaşımında bildirib.
ABŞ prezidenti Donald Tramp isə baş nazir Starmerin açıqlamasından əvvəl deyib ki, o, Şotlandiyada səfərdə olarkən Britaiya baş naziri ilə görüşündə Fələstin dövlətçiliyinin tanınması məsələsini onunla müzakirə etməyib.
Prezident Trampın sözlərinə görə, bu addım (Fələstinin tanınması) "HƏMAS-ı mükafatlandırmaq olardı". "Düşünürəm ki, onlar mükafatlandırılmamalıdr", - Tramp vurğulayıb.
ABŞ Dövlət Departamentinin sözçüsü Temmi Brüs isə bildirib ki, baş nazir Starmerin planı "7 oktyabr qurbanlarının üzünə bir şillə"dir.
Fransa da BMT Baş Assambleyasının sentyabrda keçiriləcək sessiyasında Fələstin Dövlətini tanıyacağını bildirib. İsrail və ABŞ bu qərarı pisləyiblər.
Qəzzada döyüşlər 2023-cü ilin oktyabrında HƏMAS-ın İsrailin cənubuna hücum edərək 250-dən çox insanı girov götürdüyü vaxtdan bəri davam edir. İsrailin Qəzza zolağında davam edən hərbi əməliyyatı isə on minlərlə sakinin ölümünə səbəb olub. Vaxt keçdikcə bir çox Qərb ölkələri bu əməliyyata görə İsraili daha çox tənqid etməyə başlayıb. Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi hətta HƏMAS-ın bir neçə komandiri ilə yanaşı, İsrailin baş naziri Benyamin Netanyahunun həbsi barədə order verib.
ABŞ prezidenti Donald Tramp iyulun 28-də Şotlandiyada səfərdə deyib ki, Qəzzada çox sayda insan aclıqdan əziyyət çəkir və ABŞ digər ölkələrlə birlikdə Qəzza əhalisinə daha çox humanitar yardım çatdırmaq üçün əməkdaşlıq edəcək.
Tramp Ukrayna ilə razılığa gəlmək üçün Rusiyaya 10 gün vaxt verib
ABŞ prezidenti Donald Tramp Rusiyaya Ukrayna ilə razılaşma əldə etmək üçün 10 gün vaxt verib. Onun jurnalistlərlə söhbətinin audioyazısı Ağ Evin YouTube kanalında yerləşdirilib.
Prezidentin sözlərinə görə, bu müddətdən sonra onun vəd etdiyi rüsumlar tətbiq olunacaq. Lakin Tramp bunun Moskvaya təsir edəcəyinə əmin deyil, çünki Rusiya prezidenti Vladimir Putin "açıq şəkildə müharibənin davam etməsini istəyir".
Tramp əminliyini bildirib ki, bu rüsumlar dünyada neft qiymətlərinə təsir etməyəcək, çünki ABŞ hasilatı artıra bilər.
Daha əvvəl Tramp Rusiyadan ABŞ-yə ixraca və Rusiya ilə ticarət edən ölkələrin ixracına 100 faiz rüsum vəd etmişdi. Bu halda məhdudiyyətlər Çin, Avropa İttifaqı ölkələri, Hindistan və Türkiyəyə də təsir göstərə bilər.
Peskov: Trampın bəyanatı Moskvada 'qeydə alınıb', müharibə davam edir
Rusiya prezidentinin mətbuat katibi Dmitri Peskov deyib ki, ABŞ prezidenti Donald Trampın Ukrayna ilə sülh sazişinə nail olmaq üçün Rusiyaya verdiyi möhlətin qısaldılması barədə bəyanatını Moskvada "qeydə alıblar". O bildirib ki, Ukraynada "xüsusi hərbi əməliyyat davam edir". Moskva 2022-ci ilin fevralından Ukraynaya qarşı başlatdığı işğalçı müharibəsini "xüsusi hərbi əməliyyat" adlandırır.
Vladimir Putinin mətbuat katibi vurğulayıb ki, onun ölkəsi "sülh prosesinə sadiqliyini qoruyur", eyni zamanda isə sülh yolu ilə nizamlanma çərçivəsində öz maraqlarını təmin etməyə çalışır.
D.Tramp bir gün öncə deyib ki, Ukraynada atəşkəsdən ötrü Rusiyaya verdiyi 50 günlük möhləti qısaldaraq 10-12 günə salır. Trampın sözlərinə görə, Putinlə bağlı "çox məyusdur", əgər Moskva Kiyevlə sülh sazişinə nail olmursa, bu ayın əvvəlində tərəflərə verdiyi 50 günlük ilkin müddətin sonunu gözləməsinə "ehtiyac yoxdur".
Peskov Trampın "Putinlə sadəcə danışmaq naminə danışmaqda maraqlı olmadığı" barədə sözlərinə münasibət bildirərkən "hər hansı qiymətləndirmədən çəkinmək istədiyini" vurğulayıb.
O əlavə edib ki, Vladimir Putin və Donald Tramp arasında mümkün görüş məsələsi hazırda gündəmdə deyil.
Peskovun sözlərinə görə, Rusiya ABŞ ilə münasibətlərin qurulmasında maraqlıdır, lakin son dövrlərdə bu proses nəzərəçarpacaq dərəcədə ləngiyib.
Rusiyanın müttəfiqləri
Kremlin sözçüsü jurnalistlərin suallarını cavablandırarkən Şimali Koreya, İran və Çini Rusiyanın "müttəfiqləri" adlandırıb və bildirib ki, Moskva bu ölkələrlə "dünya nizamnına dair bir çox məsələdə ortaq baxışa malikdir".
Bu açıqlama Rusiya xarici işlər naziri Sergey Lavrovun bir gün əvvəl verdiyi bəyanatla ziddiyyət təşkil edir. Lavrov deyib ki, "tarixdə ilk dəfə olaraq" Rusiya Qərblə mübarizə aparır və bu mübarizədə heç bir müttəfiqi yoxdur.
Rusiya ilə Şimali Koreya arasında hərbi tərəfdaşlıq sazişi qüvvədədir və Şimali Koreya əsgərləri Ukraynaya qarşı müharibədə iştirak ediblər. İran və Çin isə Rusiyaya hərbi təyinatlı məhsullar daxil olmaqla, müxtəlif mallar tədarük edir. Bununla belə, həm Tehran, həm də Pekin bu münaqişədə birbaşa iştirak etmədiklərini vurğulayır.
Kamçatka yarımadasında 8.8 bal gücündə zəlzələ olub [Video]
Rusiyanın uzaq şərqində yerləşən Kamçatka yarımdasında baş verən 8.8 ballıq güclü zəlzələdən sonra Rusiya, ABŞ və Yaponiyada sunami xəbərdarlığı elan edilib.
Yaponiyada Hokkaydo ilə Kyuşu arasındakı sahil bölgələri üçün xəbərdarlıqlar verilib, ölkənin digər hissələrində isə daha aşağı səviyyəli xəbərdarlıqlar qüvvədədir. ABŞ-nin bütün qərb sahili, Alyaskanın uzaq Aleut adalarının bəzi hissələri, Havay adaları və Quam üçün də xəbərdarlıqlar verilib. Rusiyanın Saxalin vilayəti Şimali Kuril adalarında fövqəladə vəziyyət elan edib.
Şimali Kuril rayonunun meri Aleksandr Ovsyannikov bildirib ki, ərazidəki "hər kəs" təxliyə edilib. "Kifayət qədər vaxt, var idi - tam bir saat. Beləliklə, hamı təxliyə edildi, bütün insanlar sunami təhlükəsinin olduğu zonadan uzaqdır", - AFP merdən sitat gətirib.
Meteroloqlar isə sunami dalğalarının hündürlüyünün 3-4 metrə çata biləcəyini deyib.
Bunun 1952-ci ildən bəri Kamçatka yarımadasında qeydə alınan ən güclü zəlzələ olduğu bildirilib. "Güclü afterşoklar"ın (intensivliyi daha kiçik olan təkrar seysmik təkanlar) olacağı barədə xəbərdarlıq edilib.
"Maqnitudası 7,5-ə çatan nəzərə çarpan afterşokların ən azı daha bir ay davam edəcəyi gözlənilir", - Rusiya Elmlər Akademiyasının Geofizika İnstitutunun Kamçatka bölməsi xəbərdarlıq edib.
Rusiyanın TASS agentliyinin ilkin məlumatına görə, baş verən zəlzələ nəticəsində bir neçə nəfər xəsarət alıb.
ABŞ prezidenti Donald Tramp da Havay adalarında sunami xəbərdarlığı, Alyaska və ABŞ-nin Sakit okean sahillərində xəbərdarlığın elan olunması barədə paylaşım edib.
Çin, Peru və Ekvadorda da sunami ilə bağlı xəbərdarlıqlar edilib.
NASA və 'Roskosmos' rəhbərləri 2018-ci ildən bəri ilk dəfə görüşəcəklər
"Roskosmos"un baş direktoru Dmitri Bakanov NASA rəhbərliyi ilə danışıqlar aparmaq üçün ABŞ-nin Hyuston şəhərinə gedib. Bu barədə Rusiya xəbər agentlikləri "Roskosmos"un mətbuat xidmətinə istinadən məlumat yayıb.
Bakanovun NASA administratoru vəzifəsini icra edən Şon Daffi ilə iyulun 31-nə planlaşdırılan görüşü iki ölkənin kosmik agentliklərinin rəhbərləri arasında 2018-ci ildən bəri ilk təkbətək görüş olacaq.
"İnterfaks"ın məlumatına görə, müzakirələrədə Beynəlxalq Kosmik Stansiyanın (ISS) istismar müddətinin uzadılması, qarşılıqlı uçuşların davam etdirilməsi və stansiyanın orbitdən çıxarılması prosesi müzakirə olunacaq.
Rusiya nümayəndə heyətinin Conson adına Kosmik Mərkəzə və "Boeing" şirkətinin istehsalat bölməsinə ziyarəti də nəzərdə tutulub.
Kosmik proqram ABŞ və Rusiya arasında hələ də sıx əməkdaşlığın davam etdiyi azsaylı beynəlxalq layihələrdən biridir. "Reuters" qeyd edir ki, digər sahələrdə iki ölkə arasındakı münasibətlər 2022-ci ilin fevralında Rusiyanın Ukraynaya genişmiqyaslı hərbi müdaxiləsindən sonra demək olar ki, tamamilə dayandırılıb.
2025-ci ilin yanvarında ABŞ prezidenti postuna qayıtdıqdan sonra Donald Tramp administrasiyası Moskva ilə təmasları bərpa etmək yönündə addımlar atmağa başlayıb. Lakin sonradan Tramp Ukraynada atəşkəsin əldə olunması üçün real irəliləyiş olmadığına görə Rusiya və prezident Vladimir Putinə qarşı səbrinin tükəndiyini, məyusluq hiss etdiyini açıqlayıb.
